Naast de vele monumenten en het kleurrijke straatleven, biedt Istanbul nog een attractie, althans voor de kattenliefhebbers, namelijk de vele straatkatten. Katten in allerlei soorten, maten en kleuren. Dat deze katten zich al generaties lang in dezelfde buurt ophouden is goed te zien. Zo vindt je in de buurt van de Hagia Sophia vooral tijgerkatten, in Beyoglu vooral witte en rode katten en bewonen de aristocratische langharige katten de tuinen van het Topkapi paleis. Het opvallende aan deze katten is dat ze bepaald niet schuw zijn en ze er over het algemeen wel doorvoed uitzien. Turken houden van katten en de meeste restaurants, slagers, visboeren etc. hebben wel een aantal "adoptiekatten". Je moet ook niet verbaasd opkijken als je in Istanbul bij het archeologische museum de bewakers tegen sluitingstijd sissende geluiden hoort maken. Dit is niet bedoeld om jou weg te jagen, maar een teken voor de museumkatten dat het etenstijd is. Uit alle hoeken en gaten komen de katten te voorschijn. Dat deze liefde voor katten niet alleen een hedendaags verschijnsel is blijkt wel uit de volgende passage van de 17e eeuwse reiziger Cornelis de Bruyn.

In tegendeel is de Kat, wiens goede hoedanigheden, zo 'er anders eenigen in zyn, op vere na tegens die van den Hond het getrouwste beest van allen, niet opweegen, by hun een rein dier. Zy doen ook veel goeds aan de Katten, welke d'eer mogen genieten van huisgenooten te weezen, daar d'arme Honden zich op straat moeten behelpen; streelen en liefkoozen dezelve; en zetten ze op de Vensters hunner winkels te pronk, inzonderheid zo ze fraai zyn.

Een verklaring voor deze voorliefde voor katten is dat de kat binnen de Islam een bijzondere plaats krijgt toebedeeld. Over Mohammed wordt gezegd dat hij erg gesteld was op katten. Een trouwe metgezel van de Profeet droeg altijd een kat bij zich. De Profeet zag dit en gaf hem de titel Abu Hurairah (vader der katten).De 17e eeuwse diplomaat d' Arvieux schreef in zijn Reis naar den groten Emir het volgende:

Mohammed deeze dieren, welke zij heilig noemen, zeer beminde; dat hij bijzondere gunsten van God voor hun heeft gekregen, als: dat zij bevreesd zijn voor 't vuil maken haarer poten, dat zij haarer afgang begraven, niets vuils aanroeren, zindelijk eten en drinken, nooit het onderste haarer pooten tonen en de geswoore vijanden zijn, der rotten. God haar dubbelde oogen heeft gegeven, met twee soorten van oogleeden, de eerste die uitwendig zijn, sluiten zich, als de kat wil slaapen; de inwendige bedekken den oogappel wanneer zij den Koran wil bepijnzen, of dien vanbuiten opzeggen.

Een bekende legende is die over Mohammed en zijn kat Muezza. Muezza had de gewoonte om te slapen in de mouw van de mantel van de Profeet. Toen het tijd was voor het gebed, sneed Mohammed liever de mouw van zijn mantel af dan de kat in haar slaap te storen. Het schijnt zo te zijn dat hij vaak is gezien met Muezza op zijn arm terwijl hij predikte vanaf de hoogste toren in Mekka. In de Turkse variant op deze legende is er sprake van een witte angorakat. Deze gracieuze kat met zijn zijdezachte half lange haar is tegenwoordig één van de nationale symbolen van Turkije.

De Turkse angora is een van de oudste bekende kattenrassen. Veel over haar herkomst is onbekend, vast staat wel dat de angora aan de basis heeft gestaan van alle langharige kattenrassen. Angora is de oude naam van Ankara en aan deze stad ontlenen de katten hun naam. Veelal wordt tegenwoordig de toevoeging Turkse gemaakt omdat er in Groot-Brittannië ook een angorakat bestaat die echter niets van doen heeft met de Turkse angora. Aangenomen wordt dat de angora oorspronkelijk uit het gebied Iran, Turkije, Kaukasus stamt. De naar het westen trekkende Turkmenen zouden deze langharige katten in de 8e eeuw naar midden Turkije hebben meegenomen. Hoewel deze katten in het Oosten dus al langer bekent zijn duurt het nog eeuwen voordat de angora in Europa haar intrede doet. Er zijn wel beschrijvingen geweest over de schitterende katten uit de Levant, maar pas aan het begin van de 17e weten we zeker dat we met angora's te maken hebben. De fransman De Peiresc is de eerste die met deze katten, die hij uit Turkije ontvangen heeft, gaat fokken. Algauw wordt de angora bijzonder populair in de hoogste kringen van Frankrijk. Zo was het lievelingsdier van kardinaal Richelieu natuurlijk een angorakat. Toen ook koning Lodewijk XV zich lovend uitliet over zijn witte angora, steeg de populariteit tot ongekende hoogte. Zozeer zelfs, dat in die tijd portretten worden geschilderd waarop baasjes trots met hun angora's poseren.

In de eeuwen die volgen wordt de kat alsmaar gewilder en schaffen ook welgestelde burgers zich een angora aan. Totdat het rond 1900 plotseling gedaan is met de populariteit van de angora. Er was behoefte aan een kat met een ander soort uiterlijk. Angora's werden gekruist met katten uit Perzië tot wat wij nu de Perzische kat noemen. Vanaf dat moment werden ook alle langharige rassen perzen genoemd. Met het verdwijnen van de naam angora was ook het ras binnen een aantal jaren in Europa uitgestorven. Ook in Turkije stond de kat op de nominatie om uit te sterven. Totdat men hier de in jaren '50 met uitgekiende fokprogramma's begon om dit nationale symbool te behouden. Vooral de dierentuin in Ankara houdt zich hier intensief mee bezig. Als in de jaren '60 een Amerikaans echtpaar de dierentuin bezoekt raken zij in de ban van de angorakat. Met toestemming nemen zij een aantal dieren mee. Deze katten hebben aan de basis gestaan van de herintroductie van de angorakat.

In 1973 werd het ras in de Verenigde Staten weer erkend. In Europa duurde dit nog tot het einde van de jaren '80. De gekleurde exemplaren worden pas sinds enkele jaren erkend. Dit laatste duidt al aan dat de gedachte was, en vaak nog is, dat angora's altijd wit moeten zijn. Angorakatten komen echter in veel meer kleuren voor.Wit is de meest geliefde kleur, vooral in combinatie met blauwe ogen.

In Turkije richt het fokprogramma zich dan ook op de witte katten. Vooral populair is de odd eyed kat, dit zou zijn omdat Atatürk ook twee verschillend gekleurde ogen zou hebben gehad. Het probleem van witte katten met blauwe ogen is dat zij vaak doof zijn. Veel fokkers zien dit niet als een gebrek en blijven rustig met deze dieren doorfokken. Ook is de vraag wat er gebeurt met de gekleurde katjes uit het nest. Hoewel er natuurlijk ook voor de angora vaststaande ras kenmerken zijn, zie je dat er tendensen zijn om of steeds kleinere of juist veel grotere dieren te fokken. Dit zou dus weer het einde kunnen zijn van de sierlijke angora. Om angora's te zien hoef je niet naar een fokker. De meest prachtige exemplaren, witte en gekleurde, zie je in Turkije nog gewoon op straat.

De angora is een mooie, sierlijke en aanhankelijke kat. Dit zegt natuurlijk ieder baasje over zijn eigen poes. Het is wel zo dat de angora bepaalde kenmerken heeft. Zo houden er nogal wat angora's van water. Water drinken gaat ook met de pootjes in de bak. Koelkasten, kasten en waar je ook maar eten in bewaart zijn niet veilig (die van de buren ook niet) voor de grijpgrage pootjes. Open gaan ze. De angora hangt erg aan een baas en kan jaloers zijn. Als baasje niet genoeg aandacht geeft dan zoekt de angora soms een nieuw baasje. Kortom de angora's zijn niet alleen mooie katten maar ook katten met karakter.

Behalve antiquaar ben ik ook zelf een fervente verzamelaar van boeken over Turkije. Dit vroeg 18e eeuwse boek over de zeden en gebruiken van de Islamieten is verluchtigd met fraaie prenten, van de hand van de beroemde Franse kunstenaar Bernard Picart (1674-1733). Hier zien we een Albanees die zijn katten lief koost, de tekst van het boek verteld wederom in geuren en kleuren over de Turkse voorliefde voor katten en de goede behandeling die hun ten deel valt (In tegenstelling tot de honden)

De gracieuze witte Angora kat met zijn zijdezachtige half lange haar is tegenwoordig één van de nationale symbolen van Turkije.

Goede en uitgebreide informatie over de angorakat vind je op, www.tua.org M.A. Knubben Winter " De Turkse angora"